Ośrodek Praktyk Teatralnych „Gardzienice” oraz Galeria Gardzienice mają zaszczyt zaprosić na ekspozycje twórczości znanej i cenionej na całym świecie Artystki – Magdaleny Abakanowicz. Wystawa ta będzie miała miejsce w Lublinie, przy ulicy Grodzkiej 5a w samym centrum Starego Miasta. Wystawa nosi tytuł „Bestiariusz Współczesny” i prace na niej zaprezentowane zostały wypożyczone dzięki uprzejmości dwóch prestiżowych instytucji – zbiór rzeźb pochodzi z Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, zaś rysunki z kolekcji Fundacji Marty Magdaleny Abakanowicz-Kosmowskiej oraz Jana Kosmowskiego. Obie wymienione instytucje pełnią również rolę współorganizatorów, a także partnerów naszego wystawienniczego przedsięwzięcia. Kuratorem wystawy jest Zuzanna Zubek-Gańska.
„Bestiariusz Współczesny” jest wystawą prezentująca niezwykłe formy rzeźbiarskie, oscylujące między tworami o charakterze zoomorficznym, a mitycznymi stworami, hybrydami, na wskroś nie podobnymi do zwierząt lecz do bestii. Umiejscawiają nasze istoty na pograniczu metafizycznej „baśniowości” i realnego świata. Ekspozycja nie jest próbą bliższego określenia ich rodzaju, skatalogowania rzeźbiarsko – rysunkowych istot lecz opowieścią o ich funkcjonowaniu we współczesności i o próbie podjęcia z nią dialogu. Współczesność zaś jest im przychylna przyjmując w swoje ramy czasowe unikatowe obiekty rzeźbiarskie jakie przyszło nam eksponować nie wymuszając na nich określonych cech gatunkowych.
Te rzeźbiarskie istoty wywołują w nas poniekąd odczucia graniczne, którym momentami bliżej jest do strachu, mieszają się zarówno z lękiem jak i fascynacją. Rzeźbiarskie Mutanty stają się opowieścią o związkach łączących człowieka ze światem zwierzęcym. Choć pełne niedopowiedzeń, proste w bryle i oszczędne w formie zdają się przypominać zwyczajnego „tapira”. Ascetycznie z założenia formowana sylweta nadaje im mocnego charakteru co sprawia, że czujemy przed nimi pewien respekt. Stają przed nami jak kolosy i w pierwszym momencie nie jesteśmy w stanie określić cech ich charakteru, czy są bardziej bestiami czy tez z istoty swojej są łagodne.
Mutanty zostały wykonane w 1992 roku i występowały zawsze w ujęciu stadnym, co nadawało im mocniejszego odbioru. Choć ich gabaryt zdaje się przytłaczać to materiał z jakiego wykonano figury jest zaskakujący, gdyż stworzone zostały podobnie jak i towarzyszący im TUR z płótna workowego nasączonego żywicą. Tur o spionizowanej, hieratycznej postawie jest istotnym dopełnieniem ekspozycji, zamknięty w pozornym bezruchu. Swoją strzelistością wprowadza do wystawy symetrie i ekspresje, jest również mostem łączącym formę mutantów z istotą ludzką, nosząc bowiem sylwetę człowieka uwieńczonego głowa tura wprowadza pierwiastek ludzki do ekspozycji. Ta niezwykła hybryda jest pomostem łączącym widza z postaciami wielkoformatowych Mutantów.
Ważnym elementem ekspozycji jest zestaw starannie dobranych przez Fundacje dużych prac rysunkowych, które również oscylują wokół tematów zwierzęco pochodnych.
Znajdą się tu zarówno prace z cyklu OWADY, jak i z cykli takich jak KORPUSY czy TWARZE.
Częścią uzupełniającą całość ekspozycji jest wystawa fotografii prac Magdaleny Abakanowicz. Jest to część wystawy o charakterze dydaktycznym i znajduje się w podziemiach galerii. Prezentuje szeroki wybór zdjęć obrazujących najróżniejsze dzieła rzeźbiarskie oraz tkaniny, które artystka wykonała. Autorem zdjęć jest Jan Gaworski / Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. Na zdjęciach zobaczymy realizacje tak znane jak: „Ukon” – z cyklu Gry wojenne z 1995 roku, Hurma – Ugłowione z 1988, Realizacje Bambini z 1988roku, Postacie siedzące z 1974-1984, Figury Strzelnicze z 1981roku, Figury Tańczące z 2000, Klatkę z 1980, Embriologie z 2002, Abakany w tym – Abakan Turkusowy z 1969 czy też Abakan Lady z 1970-1980.
Fotografie zostały udostępnione dzięki uprzejmości Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku.
Ważnym dodatkiem do części dydaktyczno-fotograficznej będzie również znakomity zbiór fotografii udostępnionych przez Fundację Marty Magdaleny Abakanowicz-Kosmowskiej oraz Jana Kosmowskiego. Zdjęcia te ukazują reprezentatywne realizacje Artystki stworzone w plenerach, na otwartym terenie w różnych częściach świata, jak np.
– Katarsis, 1985, 33 figury z brązu z Kolekcja Giuliano Gori, Santomato di Pistoia, Italy
– Negev, 1985, 7 kamiennych kół, Ogród Rzeźby, Israel Museum, Jerusalem, Israel
– Space of Dragon, 10 metaforycznych głów, brąz, z 1988 roku, Seul, Park Olimpijski, Korea
– Space of Unknown Growth, 1998, kamień, 22 obiekty z betonu, Kolekcja Europos Parkas, Wilno, Litwa
– Agora, 2006, 106 figur z żeliwa, instalacja w Grant Park, Chicago, USA
– Walking Figures, brąz, 2009 , wystawa w Marlborough Gallery, Nowy Jork, USA, 2010.
Marta Magdalena Abakanowicz – Kosmowska
Urodziła się 20 czerwca 1930 r. w Falentach. Zmarła 20 kwietnia 2017r. w Warszawie. Artystka światowej sławy, wybitna rzeźbiarka, która do rzeźbiarskiego kanonu wprowadziła wiele nowatorskich rozwiązań. Tworzyła tkaninę artystyczną, a jej monumentalne kompozycje określane były mianem abakanów. Wykładowczyni, Profesor Sztuk Pięknych, prowadziła zajęcia w Państwowej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu, a także na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles (profesor wizytująca). Wykładała na Uniwersytetach w Tokio, Sydney, Berkeley, San Diego, Nowym Jorku, Bostonie, UCLA – Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles. Wyróżniona doktoratami Honoris Causa Royal College of Art w Londynie, Rhode Island School of Design, Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi. Artystka ukończyła warszawską Akademię Sztuk Pięknych w 1954 r., a później również sopocką Państwową Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych. W 1956 roku wyszła za mąż za Jana Kosmowskiego. Laureatka Grand Prix na Biennale Sztuki w São Paulo, 1965. W 1969 roku wzięła udział w wystawie Wall Hangings w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym Jorku. W 1980 roku reprezentowała Polskę na Biennale w Wenecji. Artystka w wiodący sposób wykorzystywała w swojej twórczości tkaninę. Jej wielkoformatowe dzieła nazywane były od jej nazwiska abakanami. Jej figuralne kompozycje przestrzenne wzbogacane były także innymi materiałami jak kamień, drewno, brąz. W latach 60. Magdalena Abakanowicz stworzyła cykl dużych tkanych prac używając dodatkowego materiału jakim były między innymi powrozy. Jej tkackie dzieła całkowicie zmieniły dotychczasowy sposób postrzegania tkaniny artystycznej, nadały jej przestrzennego charakteru adaptującego okalające je pomieszczenia wystawiennicze. W 1962 roku na Międzynarodowym Biennale Tkaniny w Lozannie Artystka zaprezentowała pracę „Kompozycja Białych form”, będąca połączeniem wielu faktur jak wełna, len i nici oraz sizalu. Zaś w 1965 została nagrodzona na Biennale w São Paulo tkanina, która została nazwana od nazwiska Magdaleny Abakanowicz – określona mianem abakanu zapoczątkowała nazewnictwo artystycznych form Magdaleny Abakanowicz. Od tego momentu monumentalne tkaniny artystki nazywane były abakanami. Artystka stworzyła również wiele realizacji wielkoformatowych tworząc dzieła figuratywne, nawiązujące do postaci człowieka. Jest to motyw wielokrotnie powracający w jej twórczości. Artystka w swojej twórczości nawiązuje do postaci ludzkiej, człowieka, jego ciała ale i kondycja i umiejscowienie względem współczesnego świata. Zgrupowane, w ruchu, kroczące, statyczne, siedzące, multiplikowane na najróżniejsze sposoby, umieszczane na otwartej przestrzeni lub skomasowane w salach muzealnych, biegnące, lub skulone, enigmatyczne, pozbawione tożsamości, zuniformizowane i zamknięte w skorupie o szorstkiej chropowatej strukturze. Najchętniej tworzone z worków jutowych spojonych żywica. Przestrzeń miejska staje się również areną twórczych działań rzeźbiarki. Dotykające tematów ogólnoludzkich, często symbolicznie lub nieco dosadniej obrazują ciało, które uległo postępującej degradacji, zdefragmentowane, chrome, niosące ból. Prace Artystki znajdują się w kolekcji: Muzeum Narodowego w Warszawie, Wrocławiu i Poznaniu, Muzeum Sztuki w Łodzi; Centralnego Muzeum Włókiennictwa w Łodzi; Centre George Pompidou w Paryżu, Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku.
Kurator wystawy: Zuzanna Zubek-Gańska
Aranżacja świetlna: Włodzimierz Janowski
Oprawa graficzna ekspozycji: Jacek Gański