Miejska Galeria Sztuki w Łodzi obchodzi w 2024 roku setne urodziny. Przez około 36 520 dni swojego istnienia, dzięki pracy przeszło 300 osób na przestrzeni dwóch wieków, Instytucja zrealizowała ponad 2 400 wystaw i zgromadziła w swoich zbiorach ponad 17 tys. eksponatów. Liczby te są jedynie kroplą w morzu statystyk, które charakteryzują wiek istnienia pierwszej publicznej galerii sztuki współczesnej w Łodzi.
Położoną w centrum Parku im. Henryka Sienkiewicza dawną cukiernię i pijalnię wód mineralnych sto lat temu przekształcono w istotny, aktywnie działający łódzki ośrodek kultury. Instytucja od początku była miejscem prezentacji zarówno sztuki polskiej przełomu XIX i XX wieku, jak i działań twórców awangardowych i współczesnych.
Obchody 100. Urodzin Galerii to dla nas okazja do przywrócenia pamięci o historii Instytucji, ważnych wystąpieniach artystycznych, które się w niej odbywały, o ludziach, którzy budowali tożsamość łódzkiej Galerii, a zarazem tożsamość naszego miasta. Dorobek Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi to ponad dwa i pół tysiąca zrealizowanych wystaw, kolejne tysiące wydarzeń o charakterze edukacyjnym i popularyzatorskim: warsztatów, oprowadzań, prelekcji, spotkań z artystami, koncertów, działań teatralnych czy performatywnych. Za tymi wydarzeniami i działaniami stoi pasja, zaangażowanie i ciężka praca zatrudnionych w Galerii ludzi – w latach 1924-2024 było ich we wszystkich naszych 7 historycznych lokalizacjach ponad 300. Niektórzy z aktualnie pracujących w naszej Instytucji pasjonatów związani są z nią od kilkudziesięciu lat. Jako dyrektor Galerii wyrażam hołd i szacunek Wszystkim Pracowniczkom i Pracownikom, którzy budowali jej charakter i prestiż przez te okrągłe 100 lat. Serdecznie za tę ciężką pracę dziękuję! – mówi dyrektor Instytucji oraz współkurator wystawy – Dariusz Leśnikowski.
Podczas licznych historycznych zwrotów i przeobrażeń polskiej kultury i sztuki ewoluowała m.in. nazwa Instytucji, zmieniały się jej oddziały, a swoje programy wystawiennicze zrealizowało pięciu kierowników/dyrektorów: Marian Dienstl-Dąbrowa, Tadeusz Roman, Bernard Kepler, Elżbieta Fuchs, Dariusz Leśnikowski oraz warszawski Instytut Propagandy Sztuki czy Związek Polskich Artystów Plastyków Oddział w Łodzi. To w Galerii w Parku im. Henryka Sienkiewicza w latach 30. XX wieku Władysław Strzemiński opowiadał o problemach sztuki nowoczesnej i premierowo zaprezentował „Kompozycje unistyczne”, a w ślad za nim tysiące innych twórców oddawało swe dzieła krytycznemu osądowi lokalnej publiczności.
Autorzy map dla amatorów pięknych pejzaży stosują w swych kartograficznych projektach szczególne oznaczenia dróg krajobrazowych, które są wypełnione atrakcyjnymi punktami widokowymi. W ślad za tą ideą zespół kuratorski jubileuszowej wystawy wraz z Bartoszem Buczkiem – wizualnym twórcą szlaku Galerii, artystą pracującym nad scenografią, a tym samym techniczną produkcją projektu „Dziś są nasze Urodziny!” – podejmą próbę stworzenia ekspozycji umożliwiającej podziwianie „pasma szczytów”, którego masyw budują ciekawe obiekty, pamiątki, interesujące fakty i wybrane materiały archiwalne. Wszak już te najdrobniejsze przedmioty, zgromadzone w Ośrodku Propagandy Sztuki, mają zdolność generowania wspomnień i przywoływania historii oddających szczególną atmosferę Galerii. Wystawa w Ośrodku Propagandy Sztuki będzie swoistym pomostem, którego konstrukcja pozwoli połączyć przeszłość – opowieść o stuletniej historii i przyszłość – aktualne działania artystek i artystów, którzy nieprzerwanie budują charakter tego miejsca. Interdyscyplinarna, zbiorowa ekspozycja prac premierowych i tych, które już gościły w murach Galerii – realizacji czterdziestu czterech twórców wyłonionych w drodze konkursu – ukaże szerokie spektrum lokalnych i ogólnopolskich tendencji artystycznych. Będzie to również dobry moment, by wspomnieć i docenić tych twórców, którzy wpisali się do kanonu polskiej sztuki, a których nie ma już pośród nas – opisuje ideę wystawy Dominika Pawełczyk, współkuratorka wystawy.
Artystki i artyści wystawy „Dziś są nasze Urodziny!” wyłonieni w ramach open call:
Sylwester Ambroziak, Janusz Antoszczyk, Małgorzata Antoszewska-Moneta, Jakub Balicki, Karol Banach, Bogumiła Bibel, Katarzyna Bogucka, Lidia Choczaj, Artur Chrzanowski, Piotr Ciesielski, Marta Czarnecka-Tokarz, Martyna Czech, Michał Czuba, Barbara Dawid-Ciesielska, Mateusz Domeradzki, Teodor Durski, Wiktor Dyndo, Andrzej Frydrych, Oskar Gorzkiewicz, Alicja Habisiak-Matczak, Ryszard Hunger, Damian Idzikowski, Witold Jankowski, Bartek Jarmoliński, Karol Kędzierski, Barbara Konopka (moRgan), Bartosz Kosowski, Dorota Kuźnik, Wojciech Leder, Martyna Łuszczyńska, Beata Marcinkowska, Tomasz Matuszak, Tomasz Musiał, Łukasz Patelczyk, Jolanta Rudzka Habisiak, Martyna Rzepecka, Tamara Sass, Piotr Skowron, Łukasz Stokłosa, Grzegorz Sztwiertnia, Marta Tomczyk, Przemysław Wachowski, Kacper Zaorski-Sikora, Joanna Zemanek.
Mateusz Domieradzki, …żyje, żyje nam! A kto_ – Mateusz Domeradzki
Autorki i Autorzy wybranych prac z kolekcji MGSŁ:
Stanisław Fijałkowski, Wiesław Garboliński, Roma Hałat, Jadwiga Janus, Zuzanna Kabała, Wacław Kondek, Stefan Krygier, Lech Kunka, Andrzej Łobodziński, Roman Modzelewski, Juliusz Narzyński, Zdzisław Olejniczak, Tomasz Krawczyk, Joanna Paljocha, Ireneusz Pierzgalski, Henryk Płóciennik, Leszek Rózga, Andrzej A. Sadowski, Ludwik Tyrowicz
Zespół kuratorski: Małgorzata Dzięgielewska, Dariusz Leśnikowski, Dominika Pawełczyk, Adriana Usarek
Architektura wystawy: Bartosz Buczek
Montaż: Bartosz Buczek, Marek Prus, Tomasz Prus, Grzegorz Krajewski
Promocja: Natalia Szeligowska
Identyfikacja wizualna: Ida Stańczyk
Edukacja: Beata Bugaj-Tomaszewska
Współpraca: Ewa Grzelak (Zbiory MGSŁ), Jerzy Głowacki (Archiwum MGSŁ)