Wystawa Andrzeja Jana Bielawskiego „Pszczoły nie widzą koloru czerwonego” to artystyczne podsumowanie ponad dwóch dekad twórczego dialogu artysty z pszczołami – owadami, które stały się nie tylko jego inspiracją, ale także współautorami wielu prac. Wystawę będzie można oglądać do 22 czerwca. 

Od ponad dwudziestu lat Bielawski – malarz i pszczelarz – prowadzi niezwykłą współpracę z tymi fascynującymi istotami, które mimo że nie postrzegają koloru czerwonego, rozpoznają inne barwy i żyją w rytmie cyklicznej natury. Ich obecność w sztuce artysty nie jest symboliczna – staje się realnym elementem procesu twórczego, a ich praca znajduje odzwierciedlenie w strukturze i charakterze powstających dzieł. Jednym z kluczowych materiałów wykorzystywanych przez Bielawskiego jest wosk pszczeli – ciepły w barwie, półprzezroczysty, organiczny, podatny na światło. To właśnie ta materia staje się nośnikiem pamięci – zarówno biologicznej, jak i emocjonalnej. Artysta określa swoje prace mianem „izolatorów morficznych”, odwołując się do koncepcji Ruperta Sheldrake’a, zgodnie z którą organizmy przekazują zbiorową pamięć pokoleniom. W tym ujęciu obrazy Bielawskiego stają się formą rejestracji pamięci – natury, miejsc i nieustannie zmieniających się procesów.

Narracja wystawy przybiera formę metaforycznego ula. Monumentalne obrazy, tworzone z użyciem wosku i pyłku pszczelego, tworzą przestrzeń, w której świat człowieka i pszczoły zaczynają się przenikać. Centralnym punktem ekspozycji jest sześciokątna struktura – przypominająca pojedynczą komórkę plastra miodu – w której umieszczone zostały „Izolatory morficzne”, powstałe wewnątrz rzeczywistego ula. To właśnie tam Bielawski oddaje część twórczego procesu pszczołom, pozwalając im na swobodną interwencję w tworzone dzieło.

Twórczość Bielawskiego to efekt długotrwałego eksperymentu artystycznego, ale i pogłębionej refleksji nad miejscem człowieka w naturze. Artysta nie narzuca materii własnej wizji – raczej się jej poddaje, wsłuchuje się w nią, pozwala jej prowadzić. W efekcie powstają obrazy, które są zarówno medytacją nad upływem czasu, jak i śladem trwania – pamięcią zapisaną w samej substancji świata.

Andrzej Jan Bielawski | materiały prasowe PGS

Wystawa „Pszczoły nie widzą koloru czerwonego” to nie tylko pokaz dzieł, ale przestrzeń doświadczenia – organicznego i subtelnego spotkania ze światem, który często umyka ludzkiemu postrzeganiu. Ekspozycji towarzyszy specjalnie skomponowany utwór autorstwa Tadeusza Wieleckiego – znakomitego kompozytora, kontrabasisty i wieloletniego dyrektora festiwalu Warszawska Jesień. Kompozycja, stworzona na harfę konopną i kwartet smyczkowy, zostanie wykonana w wyjątkowej wersji przygotowanej we współpracy z trójmiejskim neoQuartetem w składzie: Karolina Piątkowska-Nowicka, Paweł Kapica, Michał Markiewicz oraz Krzysztof Pawłowski.

Andrzej Jan Bielawski (ur. 31 stycznia 1949 r. w Miłosnej) – polski grafik, rysownik, malarz i fotograf. Ukończył Wydział Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie w 1973 roku otrzymał dyplom w pracowni prof. Andrzeja Rudzińskiego. W latach 1982–1983 był asystentem na Wydziale Malarstwa swojej uczelni. W latach 80. zaangażował się w aktywność podziemnej „Solidarności”, prowadząc działalność graficzną i drukarską. W jego twórczości dominują zagadnienia związane z materią – jej strukturą, procesami zmian oraz relacjami ze sztuką. W cyklu „Gabloty” (od 1975 roku) badał temat fragmentaryczności i ulotności formy, wprowadzając do swoich dzieł resztki codziennych przedmiotów oraz ślady rozkładu i przemijania. W późniejszych latach tworzył obrazy, w których surową materią były grunt, ziemia i błoto, jak również „obrazy metalowe”, powstałe z wykorzystania zużytych matryc graficznych.

Od połowy lat 90. wosk pszczeli stał się kluczowym medium w jego twórczości. W swoich wielowarstwowych obrazach łączył go z popiołem, papierem ryżowym oraz innymi naturalnymi materiałami, tworząc struktury o organicznym charakterze, które przypominały erodowane powierzchnie lub ściany pokryte patyną czasu. Proces niszczenia i odbudowywania obrazu stał się ważnym elementem jego praktyki
artystycznej. Od 1991 roku wspólnie z żoną Teresą Starzec prowadzi Fundację Atelier w Warszawie. Jego prace były prezentowane w czołowych instytucjach sztuki, m.in. w Zachęcie, Kunsthalle Schirn, Museum Junge Kunst, Museum Moderner Kunst w Wiedniu. Jego prace znajdują się m.in. w Kolekcji sztuki PKO Banku Polskiego, którą w 1998 roku stworzyła Anda Rottenberg.

Wernisaż | 11.04.2025, godz. 18.00
Czas trwania wystawy | 12.04-22.06.2025
Kurator | Paweł Sosnowski
Kuratorka PGS | Kamila Czosnyk
Oprawa muzyczna | neoQuartet: Karolina Piątkowska-Nowicka, Paweł Kapica, Michał Markiewicz, Krzysztof Pawłowski
Kompozytor | Tadeusz Wielecki
Organizator | Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie
Mecenas | ZAiKS
Podziękowania dla Magdy Kąkolewskiej
Projekt finansowany ze środków UM Sopot