Klasycy awangardy i ikony fotografii na grudniowej licytacji w Domu Aukcyjnym Libra

Grudniowa licytacja w Domu Aukcyjnym Libra ma szansę stać się jednym z najciekawszych wydarzeń tego roku na polskim rynku sztuki. Zespół Libry zgromadził najwyższej klasy obiekty autorstwa klasyków polskiej awangardy XX wieku, a także dzieła uznanych artystów młodszego pokolenia.

Wydarzeniem towarzyszącym 4. Aukcji Sztuki Nowoczesnej będzie licytacja fotografii z kolekcji Wojciecha Jędrzejewskiego – jednego z pierwszych w Polsce kolekcjonerów fotografii artystycznej, który istotnie przyczynił się do popularyzacji tego medium na rodzimym rynku.

Wśród prezentowanych prac znajdą się m.in. dwa wyjątkowe obrazy Jerzego Nowosielskiego. Abstrakcja z 1962 roku to bardzo dobry przykład malarstwa niefiguratywnego w dorobku Nowosielskiego. Dla biografii i twórczości artysty bodaj najważniejszy okazał się wyjazd do Lwowa, gdzie zainteresował się sztuką prawosławną, przede wszystkim malarstwem ikonowym. W późniejszym okresie Nowosielski spędził cztery miesiące w podlwowskim ucząc się sztuki pisania ikon. Doświadczenie to zdecydowanie wybrzmiewa w jego twórczości nadając jej tajemniczego, ezoterycznego ducha. Oba płótna, Abstrakcja z 1962 roku oraz Akt w okularach z 1969 roku, plasują się w pierwszej piątce najlepszych dzieł Nowosielskiego dostępnych na polskim rynku.

Niezwykłym obiektem jest szkic autorstwa Władysława Strzemińskiego Jedyny ślad z cyklu Deportacje. Rysunek został wykonany w 1940 roku w charakterystyczny dla artysty sposób będący wynikiem ustawicznych badań procesów optycznych zachodzących w momencie odbioru rzeczywistości, które Strzemiński ostatecznie opisał w Teorii widzenia. Opus magnum artysty stanowi podsumowanie jego działalność artystycznej i refleksji estetycznej. Motyw pojawiający się na rysunku – w tym przypadku zmierzający w nieokreślonym celu i pozostawiający za sobą ślad człowiek, został narysowany chwiejną, nieprzerwaną linią, która nie posiada swojego początku i końca. Dokładnie ten motyw rysunkowy został przez Strzemińskiego wykorzystany w 1945 roku w słynnym cyklu prac kolażowych Moim przyjaciołom Żydom, który znajduje się w kolekcji Jad Vashem.

Na aukcji pojawią się także dzieła Ryszarda Winiarskiego, artysty bijącego kolejne rekordy cenowe. Przeszklony relief Winiarskiego z oferty Domu Aukcyjnego Libra jest pierwszą pracą z wykorzystaniem szkła, która pojawia się na rynku aukcyjnym. Zainteresowanie Winiarskiego naukami ścisłymi objawia się w systematycznych kompozycjach opartych na zróżnicowanych kolorystycznie – od bieli, poprzez szarości do czerni – kwadratach losowo rozmieszczonych na płaszczyźnie obrazu i stanowiących plastyczne odzwierciedlanie matematycznych układów statystycznych. Podobnie silne zainteresowanie naukami ścisłymi przejawiał Jan Ziemski. Również w tym wypadku odcisnęło ono intelektualne i formalne piętno na twórczości artysty prowadząc do poszukiwania plastycznego sposobu na syntetyczne ujęcie koncepcji naukowych na płótnie. Podobne dzieła artysty można oglądać na wystawie w Muzeum Sztuki.

Wśród miłośników abstrakcji duże zainteresowanie powinien wzbudzić barwny relief Henryka Stażewskiego, prezentowany na słynnej wystawie polskiej sztuki „Atelier 72” w Edynburgu w galerii Richarda Demarco.

Warto zwrócić uwagę także na unikatowy obraz Jana Berdyszaka Kompozycja kół XXVI. Jest to jedna z pierwszych prac, gdzie artysta eksperymentował z nietypowymi formatami podłoża malarskiego, przełamując konwencję tradycyjnego płótna. Obraz przybiera postać tonda, do którego po obu stronach doklejone zostały połówki nieco większego koła tworząc tryptyk przypominający nastawę ołtarzową. Układ plam oraz zróżnicowana faktura przywodzi na myśl tkankę kory drzewa lub przekrój pnia. Skojarzenie dodatkowo potęguje ziemista paleta barw.

Pod młotek trafi również kompozycja Jana Tarasina Mały rocznik statystyczny III z 1967 roku. Nietypowa dla artysty praca pochodzi z okresu tuż po słynnym Sympozjum w Puławach, gdy eksperymentował on z techniką asamblażu. Analogiczne dzieło Mały rocznik statystyczny II jest częścią kolekcji Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki.

Osobnym wątkiem, który stanowić będzie istotny element nadchodzącej aukcji, są dzieła sztuki nawiązujące do wydarzeń grudnia 1981 roku oraz realiów Polski socjalistycznej i działalności opozycyjnej. Edward Dwurnik w swojej twórczości konsekwentnie oddaje ducha czasu i społeczne niepokoje lat. 80. Obraz Kamień bronią ludu z 1982 roku przedstawiający protestujący tłum należy do cyklu Robotnicy zapoczątkowanego w latach 70., który (podobnie jak słynny cykl Sportowcy) był katalogiem peerelowskich „typów ludzkich”. Nastrój tego czasu oddaje także jedna z najwybitniejszych prac Jana Dobkowskiego Górnikom. Abstrakcyjne, ciemnie i niemal monochromatyczne prace artysty z lat 80. o niespokojnych drgających liniach oddają grozę stanu wojennego. Rzeźba Krzysztofa M. Bednarskiego Marks-Profeta ironicznie obrazuje teoretyczne założenia marksizmu z ich realizacją przez komunistyczne reżimy. Pomnikowe popiersie Karola Marksa, w artystycznej wizji Bednarskiego, zostaje roztrzaskane przez błyszczącą radziecką gwiazdę.

Do wydarzeń lat 80. odnoszą się także artyści młodszego pokolenia. Grzegorz Drozd w pracy Człowiek odpowiedzialny, przy użyciu surowych materiałów sportretował generała Jaruzelskiego ze słynnego telewizyjnego przemówienia 13 grudnia 1981 roku, zaś Radek Szlaga w swoim niewielkim obrazie o wymownym tytule Złodzieje – szacunek dla ideałów sierpnia 80 – żeby nie było wątpliwości poddaje refleksji pierwotne postulaty i współczesne oblicze „Solidarności”.

Na aukcji fotografii z kolekcji Wojciecha Jędrzejewskiego, któremu przez lata udało się stworzyć niezwykle spójny i przemyślany zbiór będący różnorodnym przekrojem przez style polskiej i światowej fotografii, pojawi się m.in. ikoniczne dla polskiej historii fotografii zdjęcie Chrisa Niedenthala Apocalipsis now przedstawiające czołg stacjonujący pod warszawskim Kinem Moskwa w pierwszy dzień stanu wojennego oraz prace niekwestionowanych gwiazd światowej fotografii Richarda Avedona, Henri Cartier-Bressona czy Petera Lindbergha, które po raz pierwszy pojawią się na polskim rynku.

Siłą oferty Domu Aukcyjnego Libra jest jej różnorodność. Ceny wywoławcze zaczynają się 1000 zł, a estymacja żadnej z prac nie przekracza 500 tys. zł. Poziom inwestycji został dopasowany do aktualnych tendencji rynkowych zatem zarówno początkujący kolekcjonerzy, jak i znawcy rynku poszukujący dzieł klasy muzealnej, z pewnością znajdą odpowiednią dla siebie ofertę.

Wystawa przedaukcyjna
30 listopada – 4 grudnia
(czynna codziennie)
w godzinach 10:00-20:00

fot. góra: Ryszard Winiarski, bez tytułu, 1970; źródło: Dom Aukcyjny Libra

Rynekisztuka.pl