Moda i kino. Kostiumy filmowe z kolekcji CeTA w Pawilonie Czterech Kopuł

Kostiumy z najbardziej znanych polskich filmów zrealizowanych w słynnej wrocławskiej Wytwórni Filmów Fabularnych, ich projekty, fragmenty scenografii oraz dokumentacja fotograficzna znajdą się na wystawie przygotowanej przez Pawilon Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej – oddział Muzeum Narodowego we Wrocławiu we współpracy z Centrum Technologii Audiowizualnych CeTA.

„Strachy”, projekt Barbara Ptak; „Zmory”, projekt Barbara Ptak; „Lalka”, projekt Lidia i Jerzy Skarżyńscy; fot. Michał Stenzel

Pokazane zostaną stroje noszone przez m.in. Zbyszka Cybulskiego, Beatę Tyszkiewicz, Kalinę Jędrusik, Leona Niemczyka, Annę Dymną w takich filmach jak Popiół i diament, Rękopis znaleziony w Saragossie, Sami swoi, czy Lalka.

W listopadzie 2011 r. Wytwórnia Filmów Fabularnych we Wrocławiu została przekształcona w Centrum Technologii Audiowizualnych (CeTA), które przejęło też należące do niej magazyny kostiumów. W 2013 r., z inicjatywy dyrektora CeTA dr. Roberta Banasiaka i z pomocą finansową Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, rozpoczęto pionierski program renowacji wybranych kostiumów, prowadzony pod kierunkiem kostiumografki Marii Duffek. Zorganizowanie prezentacji strojów właśnie w Pawilonie Czterech Kopuł jest nieprzypadkowe. Budynek przez kilkadziesiąt lat należał do wrocławskiej Wytwórni Filmów Fabularnych. W jego wnętrzach były kręcone i montowane filmy, znajdowały się magazyny i rekwizytornie. W 2009 r. został przekazany Muzeum Narodowemu we Wrocławiu, w latach 2013-2015 został odrestaurowany i odzyskał swą pierwotną funkcję wystawienniczą.

„Sami swoi”, projekt Wiesława Chojkowska; „Strachy”, projekt Barbara Ptak, Kosa Gustkiewicz fot. Michał Stenzel

Na wystawie zaprezentowane zostaną kostiumy z filmów, które powstawały w okresie 30 lat od odwilży do schyłku PRL. Symbolicznie te ramy wyznaczają: Popiół i diament (1958), arcydzieło Polskiej Szkoły Filmowej i Klątwa Doliny Węży (1987), rodzima wersja globalnego Kina Nowej Przygody.

– Choć powstały w okresie już zamkniętym, wyznaczając często kamienie milowe polskiej kinematografii, to pozostają żywe dla współczesnej widowni – mówi dr Małgorzata Możdżyńska-Nawotka, kuratorka wystawy. – Nie gaśnie fascynacja postacią Zbyszka Cybulskiego, którego rola Maćka Chełmickiego w Popiele i diamencie uczyniła największą gwiazdą w historii polskiego kina. Rękopis znaleziony w Saragossie stał się najbardziej znanym na świecie polskim filmem, źródłem inspiracji dla wielkich współczesnych reżyserów. Beata Tyszkiewicz jako Izabela Łęcka w reżyserowanej przez Hasa Lalce nosiła stylowe kostiumy z niezrównaną gracją. Test pilota Pirxa przeżywa renesans na międzynarodowych festiwalach filmów fantastycznonaukowych. Żywą legendą pozostaje Na srebrnym globie, którego produkcję brutalnie przerwano z powodów ideologicznych, a dekoracje i kostiumy zniszczono, poza tymi, które przetrwały we Wrocławiu.

– To wyjątkowe przedsięwzięcie wystawiennicze – uważa dr hab. Piotr Oszczanowski, dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu. – Naszym celem jest przypomnienie wybitnych dzieł polskich projektantów i kostiumografów zaangażowanych w dawnej Wytwórni Filmów Fabularnych we Wrocławiu oraz ukazanie w nowym świetle niedocenianej i często pozostającej w cieniu dyscypliny artystycznej jaką jest kostiumografia. Kostium filmowy, elementy garderoby to wytwory o charakterze prawie że użytkowym, będące tylko rodzajem niezbyt trwałej dekoracji, temporalnym i okazjonalnym. Muzeum decydując się na tę prezentację bardzo świadomie dokonało symbolicznej nobilitacji kostiumu filmowego. Uczyniło go obiektem wizualnej adoracji, pozbawiło autorskiej anonimowości, przypomniało konkretnych wybitnych polskich aktorów, którzy z niego korzystali podczas odgrywania swoich pamiętnych ról, pokazało w zupełnie nowym kontekście jego materialne bogactwo oraz mistrzostwo wykonania.

Zwiedzający zobaczą prace najlepszych polskich projektantów pracujących w WFF we Wrocławiu: Lidii i Jerzego Skarżyńskich, Janiny Koźmińskiej, Barbary Ptak, Magdaleny Tesławskiej, Alicji Wasilewskiej.

Wystawie towarzyszy publikacja autorstwa dr Małgorzaty Możdżyńskiej-Nawotki pod tytułem Moda i kino. Kostiumy filmowe z kolekcji CeTA w Pawilonie Czterech Kopuł.

Kuratorka: dr Małgorzata Możdżyńska-Nawotka

fot. (góra) „Rękopis znaleziony w Saragossie”, projekt Lidia i Jerzy Skarżyńscy
„Strachy”, projekt Barbara Ptak, Kosa Gustkiewicz
fot. Michał Stenzel

Rynekisztuka.pl