Już 21 marca w krakowskiej Cricotece zostanie otwarta wystawa Jerzego Beresia. To pierwsza od 2012 roku tak obszerna prezentacja twórczości artysty. Wystawie będzie towarzyszył rozbudowany program, a do dialogu z twórczością Jerzego Beresia zostaną zaproszone performerki i performerzy. Ekspozycja potrwa do 8 grudnia 2024 roku.  

Ekspozycja, która jest realizowana we współpracy z Fundacją Marii Pinińskiej-Bereś i Jerzego Beresia, odbędzie się w 60. rocznicę pierwszej solowej wystawy artysty, która odbyła się w Galerii Krzysztofory z inicjatywy Grupy Krakowskiej. Wystawa „Bereś” jest kontynuacją programu Cricoteki, w ramach którego instytucja bada możliwości zabezpieczania i prezentowania archiwów oraz twórczości artystów zajmujących się sztuką efemeryczną, a ponadto prezentuje artystów oraz zjawiska, które znajdują się w orbicie twórczości Tadeusza Kantora. Podczas wystawy Jerzego Beresia w Cricotece z pewnością zauważymy, iż dialog i dyskusja artysty z Kantorem były intensywne i bardzo ważne jeszcze za życia obu artystów. 

Jerzy Bereś, Rytuał propagandowy, 1973, fot. Marek Gardulski

Podczas wystawy odbiorcy będą mogli podziwiać rzeźby z każdego okresu twórczości Jerzego Beresia — od 1956 kończąc na roku 2012. Dzieła przestrzenne uzupełnią na ekspozycji filmy archiwalne i wideoeseje, które stanowią komentarz do dorobku performatywnego artysty. Nadrzędnym celem, jaki postawił sobie zespół kuratorski, jest przybliżenie jednego z najważniejszych polskich artystów współczesnych za pomocą zestawienia wątków i kontekstów, w których i wobec których działał Jerzy Bereś. Sztuka Beresia jest w pewnym sensie uniwersalna i można odczytywać ją na nowo w kontekście współczesnej sytuacji społeczno-politycznej, jak i nurtów postantropocentrycznych. 

Jerzy Bereś, Manifestacja romantyczna, 18 XI 1981, Rynek Główny w Krakowie, fot. z archiwum rodziny

Wystawie będzie towarzyszył bogaty program towarzyszący i dostępnościowy, który będzie oparty o możliwość nawiązania bezpośredniego kontaktu z dziełami, poprzez ich dotykanie i wprawianie w ruch, co było zgodne z pierwotnymi założeniami artysty. 

Jerzy Bereś, czyste dzieło pt. AKT, 07 II 1981, Galeria Krzysztofory w Krakowie, fot. z archiwum rodziny

Jerzy Bereś (1930–2012) – artysta, rzeźbiarz i akcjonista. Jeden z najoryginalniejszych twórców polskiej sztuki XX wieku. Na postawę osobistą i artystyczną Beresia wpłynęły zarówno dziecięce wspomnienia wojny i okupacji, jak i doświadczenie okresu stalinizmu, późniejsze funkcjonowanie w pełnej absurdów rzeczywistości PRL-u, a także neoawangardowe przemiany w sztuce światowej i polskiej w latach 50 i 60 XX wieku. Stamtąd wypływała jego potrzeba mierzenia się poprzez sztukę z rzeczywistością, której w wielu jej aspektach – politycznym, społecznym, estetycznym – pozostawał przez całe życie czynnym komentatorem i konsekwentnym krytykiem. Był absolwentem pracowni rzeźby Xawerego Dunikowskiego. W 1962 roku poznał osobiście Tadeusza Kantora, a w 1964 na zaproszenie Grupy Krakowskiej urządził w Galerii Krzysztofory swoją pierwszą indywidualną wystawę. Od połowy lat 60. XX w. Jerzy Bereś wykonuje szereg obiektów, w których ruch początkowo jest tylko zasugerowany, a później staje się istotnym elementem rzeźb, angażując widza w ich uruchamianie. Naturalną kontynuacją procesu aktualizowania sztuki o polityczne i etyczne konteksty stały się akcje. Zakres spraw, do których odnosił się artysta w rzeźbach i manifestacjach, jest bardzo szeroki: od wewnętrznych problemów sztuki, poprzez relacje między sztuką a rzeczywistością, doświadczenia związane z totalitaryzmem i demokracją, po zagadnienia czysto egzystencjalne. Występował nagi, malował na swoim ciele znaki i napisy, często rozpalał ogień, prowadził rozmowę z publicznością o życiu, sztuce, etyce. Jego akty twórcze miały wymiar symbolu.

Czas trwania wystawy: 21.03 – 08.12.2024
Wernisaż: 20.03 | 18:00
Kuratorzy: Jerzy Hanusek, Kamil Kuitkowski, Natalia Zarzecka