“Le Surréalisme et l’objet” to pierwsza wystawa zorganizowana na tak szeroką skalę, prezentująca surrealistyczne obiekty i rzeźby. Centre Pompidou oferuje możliwość świeżego spojrzenia na jeden z najważniejszych nurtów awangardowych XX wieku w czasie, gdy jego historyczne znaczenie jest wciąż aktualne, a jego wpływ na sztukę współczesną coraz bardziej widoczny.
Hans Bellmer, La Poupée (detal), 1933-1936. Źródło: Centre Pompidou
Począwszy od przełomowej pracy Marcela Duchampa, prekursora ready-made – „Suszarki do butelek” z 1914 roku, aż po rzeźby Joana Miró z późnego okresu lat 60., ta wyjątkowa wystawa obejmuje szereg prac surrealistów z różnych etapów działania grupy, dając możliwość przekrojowego spojrzenia na całość ich twórczości. Kurator wystawy, asystent dyrektora muzeum National d’Art Moderne w Paryżu, Didier Ottinger, podchodzi do tematu surrealistycznej twórczości w sposób nowoczesny i świeży.
Skupia się on na badaniu idei autorstwa André Bretona, kontynuowanej i rozwijanej przez najbardziej wpływowych przedstawicieli nurtu, która skupiała się na przedmiotach ze względu na ich ideologiczną sytuację, negującą znaczenie podświadomości i snów. Surrealiści konfrontowali przedmioty „zapełniające” świat realny, wprowadzając w obieg przedmioty, które się przyśniły, które ze swym onirycznym pochodzeniem były „zakrzepłymi pragnieniami”, jak pisał Breton w swym eseju „Kryzys przedmiotu” z 1936 roku. Pragnęli oni przełamać barierę w sztuce między rzeczami widzialnymi, a tymi, które są „możliwe do zobaczenia”, wynosząc znaczenie ludzkiej podświadomości na piedestał.
Surrealistycznym obiektom początek dał Alberto Giacometti, którego prace w latach 1930-31 olśniły pozostałych członków grupy. Prace jego autorstwa i innych twórców należących do grupy zebrane w jednym miejscu ostatnim razem obejrzeć można było w maju 1936 roku, podczas „Wystawy Obiektów Surrealistycznych”, zorganizowanej w paryskiej Charles Ratton Gallery.
René Magritte, „Ceci est un morceau de fromage”, 1936. Źródło: Centre Pompidou
W chronologicznie ułożonych 12 salach podzielonych tematycznie znajdzie się ponad 200 prac, w tym arcydzieła najważniejszych twórców grupy, takich jak Alberto Giacometti, Salvador Dalí, Picasso, Calder, Miró, Max Ernst i Man Ray.
Historyczną wędrówkę rozpoczyna sala z wczesnymi pracami, jakimi były ready-mades Duchampa i „manekiny” autorstwa Giorgio de Chirico, powstałe w roku 1914. W kolejnych salach zobaczyć można będzie między innymi „przedmioty o funkcjach symbolicznych”, określone w ten sposób przez Salvadora Dalí w 1931 roku, rzeźby Giacomettiego, Lalki autorstwa Hansa Bellmera, czy przedmioty poetyckie Joana Miró. Kilka sal poświęconych zostanie ponadto przekrojowym retrospektywom największych wystaw surrealistycznych zorganizowanych w latach 1933-1960.
Wyjątkową wystawę „Le Surréalisme et l’objet” oglądać można w Centre Pompidou w Paryżu, od 29 października 2013 do 3 marca 2014 roku.
Fot. Meret Oppenheim, „Ma gouvernante”, 1936. Źródło: Centre Pompidou
Źródło: artdaily.com
Eliza Ortemska
Portal RynekiSztuka.pl
