Sztukę Wojciecha Fangora najłatwiej byłoby dziś nazwać „interaktywną”. To sztuka, która powstaje w dialogu z odbiorcą i przestrzenią wokół dzieła, w interakcji. Sztuka, która wyciąga rękę do oglądającego i stara się wciągnąć go w swoją grę. Obraz otwiera się na zewnątrz, zamiast zasklepiać w sobie jak było od Renesansu. Oryginalna koncepcja zaproponowana przez Wojciecha Fangora była owocem zapoczątkowanej w latach 50. współpracy z architektami, m.in. ze Stanisławem Zamecznikiem, który zaszczepił artyście świadomość przestrzeni jako tworzywa artystycznego. Wynikiem tej współpracy była słynna wystawa „Studium przestrzeni” (1958) wyprzedzająca światowe realizacje typu environments.
Wojciech Fangor, Kompozycja, 1972 r. kredka olejna/papier, 55,5 x 51 cm, Źródło: Desa Unicum
Rysunki artysty z lat 1970 – 73 to reprezentacja najbardziej dojrzałego okresu jego twórczości. Przebywał wówczas na emigracji, w Stanach Zjednoczonych, gdzie osiedlił się w 1966 r. by powrócić do Polski dopiero w 1999 r., po 38 latach pobytu zagranicą. Wykonane olejną kredką pastelową „koła” i „fale” są zapisem przemyśleń nad barwą i formą. Gęsta siatka linii układających się w wibrujące formy obrazuje fizykę koloru w przestrzeni jaka nas otacza. Jest to rozkład rzeczywistości na czynniki pierwsze. Opisanie tego wyłącznie jako „abstrakcji” byłoby zbyt trywialne. Warto pamiętać, że terminu „Op-art” („Optical Art”) na abstrakcję wykorzystującą złudzenia optyczne zaczęto używać dopiero w 1964 r., podczas gdy Fangor tworzył takie obrazy od końca lat 50. Płótna te aktywizują i zmieniają przestrzeń wokół, powstaje iluzja przestrzeni, którą artysta nazwał później „pozytywną przestrzenią iluzyjną”.
Wojciech Fangor, Kompozycja, 1971 r. kredka olejna/papier, 71 x 51cm, Źródło: Desa Unicum
Nurt Op-artu najlepiej reprezentował skądinąd inny emigrant, osiadły w Paryżu Węgier, Victor Vasarely. Oryginalna koncepcja Fangora, która wpisuje się w ten kierunek, ale zarazem go przekracza, pojawiła się w odpowiednim miejscu i czasie by zrobić światową karierę. Malarz jest jednym z gigantów sztuki XX w. To jedyny polski artysta, który został zaproszony i uczestniczył w słynnej międzynarodowej wystawie „The responsive Eye” w Museum of Modern Art w Nowym Jorku (1965) i jedyny polski artysta, który miał indywidualną wystawę w Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku (1970). Lata emigracji sprawiły, że jego prace trafiły do najważniejszych międzynarodowych zbiorów. Jego obrazy sprzedawane są dziś za znaczące kwoty przez największe domy aukcyjne na świecie t.j. Sotheby’s i Christie’s.
Wojciecha Fangor nie jest artystą ekspresji lecz intelektu. W jego twórczości znaczące miejsce zajmuje matematyka, fizyka i logika. Fascynuje warsztatowa doskonałość techniczna, bezbłędność zastosowanych środków. Rysunkowy gest kreski jest tradycyjnym gestem malarskim, zaś graficzna precyzja i barwne harmonie godne mistrza Polskiej Szkoły Plakatu. Nie lubi mówić o swojej sztuce, w czasie rozmowy unika wymyślnych porównań, symbolizmu i szukania drugiego dna. Twierdzi, że od tego są krytycy. Rysunki stanowią zapis procesu twórczego, to intymna sztuka pozbawiona sztuczności i oficjalności. Dzięki nim możemy łatwiej przyswoić tajemnice jego obrazów. Wprowadzają nas w świat Wojciecha Fangora.
Wojciech Fangor, Kompozycja, 1972 r. kredka olejna/papier 71 x 51cm, Źródło: Desa Unicum
Biografia artysty
Wojciech Fangor urodził się w 1922 roku w Warszawie. W czasie wojny studiował prywatnie u T. Pruszkowskiego i F.S. Kowarskiego, a w 1946 ukończył warszawską ASP. Jest awangardowym malarzem i grafikiem. Początkowo próbował znaleźć własną formułę realizmu socjalistycznego (Matka Koreanka, 1951). Do 1955 brał udział w oficjalnym życiu artystycznym PRL. Zniechęcony do socrealizmu zwrócił się w stronę plakatu i grafiki, potem szukał własnej formuły plastycznej, malując obrazy o uproszczonych formach. W 1958 w Warszawie wykonał prekursorską wobec environments kompozycję przestrzenną, przy użyciu swoich obrazów (wystawa Studium przestrzeni, wspólnie z S. Zamecznikiem). Wtedy też zaczął malować pulsujące barwami abstrakcyjne obrazy, dające wrażenie ruchu. Na początku lat 60-tych wyjechał za granice. W 1962 roku odbyła się indywidualna wystawa Fangora w Instytucie Sztuki Współczesnej w Waszyngtonie, natomiast w 1964 roku w Paryżu, w Galerii Lambert.
W 1966 Fangor przeniósł się na stałe do USA, gdzie eksperymenty abstrakcjonisty łączył z bliskim hiperrealizmowi malarstwem figuratywnym. W 1970 roku miała miejsce kolejna ważna wystawa artysty w Solomon R. Guggenheim Museum w Nowym Jorku. W Polsce jubileuszową wystawę Wojciech Fangor-50 lat malarstwa zorganizowała warszawska Zachęta w 1990 roku, natomiast Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie pokazało obrazy Fangora w 2003 roku.
Czas i miejsce wystawy:
Galeria Sztuki Współczesnej SDA
ul. Boh. Monte Cassino 43
81-768 Sopot
Źródło: Desa Unicum
Mizeria!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!