22 września bieżącego roku, podczas trwającej w Domu Aukcyjnym DESA Unicum Aukcji Mistrzów XVI-XVIII wieku, policja zajęła 34 dzieł. Zatrzymanie zostało dokonane na podstawie doniesienia złożonego do Komisariatu Policji Szczecin Pogodno o licytacji obrazów pochodzących z kradzieży z kolekcji Antoniego Mazura w 2011 roku.
Pietro della Vecchia, Scena z Rudogony Corneilla (lub Semiramida otrzymująca wieść o rewolcie Babilonu), olej na płótnie dublowanym, źródło: DESA Unicum
34 zajęte dzieła należą do 11 różnych kolekcjonerów. Według oświadczenia wydanego przez Dom Aukcyjny DESA Unicum, kolekcjonerzy nabyli je na przestrzeni ostatnich kilkunastu, bądź kilkudziesięciu lat, zaś we wrześniu bieżącego roku postanowili wystawić je na licytacji. Instytucja zapewnia, iż obrazy posiadają historię sprzedaży w domach aukcyjnych i galeriach zarówno w kraju, jak i na świecie. Część z nich nabyta została od prywatnych kolekcjonerów, między innymi z Wiednia, Bostonu czy Kopenhagi. DESA Unicum stanowczo wyklucza zatem możliwość pochodzenia obiektów z kolekcji Antoniego Mazura odnalezionej w 2011 roku.
W 2011 roku odkryto betonowy bunkier, wybudowany przez handlarza i kolekcjonera sztuki, Antoniego Mazura w ogrodzie szczecińskiej dzielnicy Gumieńce. Policja wraz z konserwatorem zabytków po sforsowaniu drzwi odnalazła ok 300 obiektów o dużej wartości artystycznej, pochodzących z rozmaitych epok historycznych, począwszy od renesansu, na współczesności kończąc. Na wielu z nich odkryto sygnatury muzealne. Ze względu na wilgoć i kurz panujący w bunkrze, wiele spośród dzieł znajdowało się w bardzo złym stanie.
Simone Pignoni, Alegoria czystości (św. Reparata), lata 40 XVII wi., olej na płótnie dublowanym, źródło: DESA Unicum
Zgodnie z oświadczeniem wydanym przez dom aukcyjny, podobnie jak w przypadku wszystkich pozostałych licytacji, także i przed Aukcją Mistrzów XVI-XVIII wieku pochodzenie wszystkich obrazów zostało sprawdzone między innymi w krajowym wykazie zabytków skradzionych Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów czy też katalogu strat wojennych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Niebudząca zastrzeżeń historia nielicznych prac została potwierdzona również przez ekspertów.
W swoim oświadczeniu dom aukcyjny podaje: „Nie istnieje i nie został przedstawiony ani jeden dowód na pochodzenie którejkolwiek z prac z kolekcji Antoniego Mazura. Prace nie są sygnowane kolekcją, nie istnieją zdjęcia kolekcji, na których widnieją zajęte prace. Zajęcie prac przez policję zostało dokonane na podstawie kuriozalnego wskazania 34 przypadkowych prac palcem przez prawdopodobnych spadkobierców Antoniego Mazura. Prace zostały zajęte bez postanowienia prokuratorskiego”.
Hans Van Essen, Targ rybny, olej na płótnie, źródło: DESA Unicum
DESA Unicum podkreśla również skandaliczny sposób przejęcia obrazów, naruszający dobre imię domu aukcyjnego. Twierdzi, iż pomimo udostępnienia katalogu aukcji miesiąc przed jej terminem, zatrzymanie dzieł zostało dokonane minutę przez rozpoczęciem licytacji na oczach wielu klientów i ich właścicieli.
Dom aukcyjny oświadcza przy tym, iż pomimo deklaracji współdziałania z organami ścigania w celu szybkiego wyjaśnienia sprawy, liczy na zwrot zabezpieczonych dzieł ich właścicielom zaraz po rozwiązaniu spornej kwestii pochodzenia obrazów. Jeżeli zaś złożone doniesienie miało wprowadzić organy policji w błąd, DESA Unicum zapowiada podjęcie odpowiednich kroków prawnych w celu ochrony dobrego imienia instytucji i jej kontrahentów, a także naprawienia szkody w związku z niedojściem aukcji do skutku.
Fot. (góra) Hendrick Mommers, Pejzaż włoski z handlarką warzyw, olej na desce, źródło: DESA Unicum
Katarzyna Zahorska
Rynekisztuka.pl
