Czy dzieło sztuki może definiować płeć autora? Czy kobiety posiadają własny kod, język? Na te i inne pytania stara się odpowiadać dyskurs feministyczny. Zajmuje się on również miejscem kobiet w przestrzeni sztuki. Czemu przez całe wieki ich nie zauważano, umniejszano? Czemu strefą tabu w kulturze obejmowano biologię żeńskiego ciała – jego starzenie oraz chorobę? Zadaniem sztuki feministycznej jest zaznaczanie obecności kobiet w tej dyscyplinie, jak również zmiana ich klasycznego, obecnego w głównym nurcie wizerunku. Zajmujące się tym osoby chcą też pokazać, że kobieta nie musi tylko (tak jak w dominującym dyskursie historii sztuki) być tylko jej tematem, może sama tworzyć, wcielać się w rolę artystki.
Taki punkt widzenie właśnie proponuje nam Muzeum Śląskie w Katowicach, organizując wystawę „Sztuka kobiet – kobiety w sztuce. Artystki na Śląsku 1880 – 2000”. Na tej ekspozycji prezentowane głównie prace artystek z Górnego Śląska i Śląska Opolskiego. Podzielono ją na dwie części – pierwsza z nich ukazywać będzie prace artystek edukowanych na uczelniach artystycznych w przed I Wojną Światową, typowo „żeńskie” wyroby rzemiosła artystycznego (takie jak harf, koronkarstwo oraz tkactwo). Zaprezentowany zostanie również kontekst, w jakim przyszło tworzyć kobietom w tym okresie (materiały archiwalne, gazetki uniwersyteckie, zdjęcia…). W tej sekcji będzie można zobaczyć głównie martwe natury, pejzaże czy portrety. Można będzie również obejrzeć powstające po latach 20. fotografie.
W drugiej części nacisk zostanie położony na zmiany, jakie dokonały się w sztuce kobiet po 1945. W tych latach kobiety zyskały większy dostęp do edukacji artystycznej na Śląsku (przez m. in. otwarcie filii krakowskiej ASP w Katowicach). Pokazane zostaną dzieła charakterystyczne dla tego okresu i obiekty tradycyjnie uznawane za „męskie”, wykonane jednak przez panie (np. sztuka użytkowa). Ta część ekspozycji wydaje się być bardziej oniryczna, emocjonalna, lecz znajdą się tam też dzieła intelektualne oraz autorefleksyjne. Na wystawie odwiedzający będą mogli zetknąć się z takimi nazwiskami jak: Urszula Broll, Małgorzata Rozenau, Agata Sobczyk czy Johanna Pistorius.
Bardzo ważnym wątkiem tego wydarzenia jest lokalność twórczyń. Śląska sztuka kobieca jest jeszcze stosunkowo mało zbadanym wątkiem. Pomija się ten temat, a jest on ważny w gendrowej dyskusji szczególnie w regionie, w którym ze względu na jego specyfikację gospodarczą podkreślana jest głównie rola mężczyzny. Zadaniem tej wystawy jest zauważenie kobiety, wypełnienie luki w mówieniu o sztuce tego obszaru.
Muzeum Śląskie w Katowicach
21 czerwca – 16 września
Źródło: Muzeum Śląskie w Katowicach
Oprac: Sylwia Zabłocka
Portal RynekiSztuka.pl
