Fundacja Gustava Klimta mieszcząca się we Wiedniu podjęła negocjację ze spadkobiercami Gertrudy Loew, której portret – namalowany przez Klimta w 1902 roku, rok później uznany za „wirtuozerię pasteli” – został prawidłowo zidentyfikowany. Okazuje się, że padł on ofiarą nazistowskich grabieży dzieł sztuki podczas II wojny światowej.
Gustav Klimt, Portret Gertrudy Loew, 1902
Portret Gertrudy Loew, który Fundacja Gustava Klimta wycenia na 18-25 mln dolarów, prawdopodobnie był własnością Loew aż do momentu, gdy została zmuszona do ucieczki z powodu szykan i prześladowań ze strony Nazistów w 1939 roku. Majątek Loewów został powierzony przyjaciółce mającej sprawować nad nimi pieczę. Najprawdopodobniej dzieło zostało przekazane narzeczonemu przyjaciółki, który był funkcjonariuszem Gestapo.
Gustav Ucicky – nieślubny syn Gustava Klimta i późniejszy twórca nazistowskich filmów propagandowych, na swoim koncie ma też znany w Niemczech film Café Elektric z 1927 roku z legendarną Marleną Dietrich – przywłaszczył sobie dzieło w 1942 roku. Nie wiadomo, co działo się z obrazem przez te trzy lata, ale według badaczy zaangażowanych sprawę przechodziło przez kilka rąk, zanim ostatecznie trafiło d niego, a po jego śmierci w posiadanie weszła wdowa Ursula Ucicky. Dopiero na początku roku 2001 w Austrii na mocy traktatu podpisanego w Waszyngtonie rozpoczęły się masowe procesy, w wyniku których wiele cennych dzieł Klimta musiało zostać zwróconych do ich prawowitych właścicieli. Podoba sytuacja miała miejsce w przypadku rodziny Gertrudy Loew żądającej zwrotu portretu. Pierwsze roszczenia do obrazu zgłosił syn Anthony Stephen Felsövanyi, który przez wiele lat starał się doprowadzić sprawę do zakończenia. Jego działania przerwała śmierć i obecnie kwestią obrazu zajmuje się jego córka, czyli wnuczka Loew – Andrea Felsövanyi.
10 września, po tym jak niezależny zespół ekspercki wydał opinię, że obraz oraz pięć rysunków zostały skradzione w czasie II wojny światowej i powinny zostać bezzwłocznie zwrócone, Fundacja poinformowała, że zależy jej na uczciwej ugodzie z Andreą Felsövanyi. Jednakże będzie to długi i skomplikowany proces. Fundacja Klimta to instytucja prywatna, którą we wrześniu zeszłego roku założyła wdowa po Gustavie Ucickym – dziś 94-letnia Ursula Ucicky, z tego względu nie ma prawnych możliwości wydawania jakichkolwiek decyzji. Prawdopodobnie obraz zostanie sprzedany na aukcji, a zyski odpowiednio podzielone.
Wystawa ponad podziałami
Ponad podziałami roszczących sobie prawo do Portretu Gertrudy Loew postanowiono zorganizować wystawę tego unikatowego dzieła wraz z rysunkami, które na chwilę obecną nadal znajdują się w rękach Fundacji. Prace zostaną włączone do wystawy „Ways of Modernity: Josef Hoffmann, Adolf Loos and their Impact”, którą będzie można obejrzeć w Vienna’s Museum of Applied Arts od 17 grudnia do 19 kwietnia 2015 roku.
Portal Rynek i Sztuka
