Pierwszy komputer legendy firmy Apple – Steve’a Jobsa – sprzedany na aukcji w Christie’s

11 grudnia w czwartek miała miejsce nadzwyczajna aukcja w Rockefeller Center w domu aukcyjnym Christie’s. Nadzwyczajna ze względu na jej nazwę (ang. Exceptional Auction) oraz nadzwyczajna ze względu na przedmioty, które zostały zaprezentowane publiczności m.in. pojawił się pierwszy oryginalnie złożony komputer Steve’a Jobsa – legendę firmy Apple – odnaleziony w zamkniętej komórce w Wirginii…

Grudniową Aukcję Nadzwyczajną zainaugurowała licytacja „The Ricketts’ Apple-1 Personal Computer”, którego nazwa podchodzi od jego właściciela Charlesa Rickettsa.  Komputer ten został sprzedany bezpośrednio z garażu rodziców przyszłego twórcy marki Apple klientowi za dokładnie 600 dolarów. Transakcja dokonała się 27 lipca 1976 roku w miasteczku Palo Alto w Kalifornii. I co kluczowe – ta transakcja jest jedyną udokumentowaną. Automatycznie czyni to ten konkretny egzemplarz absolutnie wyjątkowym.

Historia Apple-1 Personal Computer

Dom Paula i Clary Jobsów, gdzie w garażu założono Apple-1 Personal Computer, źródło: Wikipedia

23 lata po tym jak Charles Ricketts zakupił Apple-1 Personal Computer, odkupił go Bruce Waldack. Jego majątek w tym i zawartość komórki, w której składował różne przedmioty została zlicytowana w 2004 roku w Wirginii, a sprzęt trafił w ręce kolekcjonera Boba Luthera autora książki The First Apple. Proweniencja nie jest zatem bardzo złożona, a co ważne – sprzęt zachowany jest w bardzo dobrym stanie i na dodatek nadal można go używać. Serwisowany był przez znawcę Corey’a Cohena w październiku tego roku. Udało się uruchomić oprogramowanie oryginalne, oprogramowanie Microsoft Basic oraz oryginalną grę Apple-1 Star Trek. Wszystkie testy zakończyły pomyślnie. Ten egzemplarz ma oryginalną płytę główną, 8-bitowy mikroprocesor 6502  firmy MOS Technology (najbardziej popularny ówcześnie mikroprocesor), 8 kilobajtów pamięci RAM i dwa źródła zasilania.

Rozczarowanie…

The Ricketts Apple-1 Personal Computer, źródło: Christie’s

Rzeczoznawcy Christie’s oszacowali wartość tego egzemplarza na od 400 do 600 tys. dolarów i prawdopodobnie ich estymacja nie była zawyżona. Jednakże kolekcjonerzy nie byli tak hojni, jak się spodziewano… Cena za Apple-1 Personal Computer zatrzymała się zaledwie na 365 tys. dolarów. Dla wielu było to duże zaskoczenie, a dla innych rozczarowanie – zwłaszcza jeśli ma się w pamięci jeszcze tegoroczną aukcję z 23 października 2014 roku, kiedy to Bonhams sprzedał ten sam model  Apple-1 Personal Computer za niemal trzykrotnie wyższą kwotę – 905 tys. dolarów! Podobnie jak komputer Rickettsa był jednym z zaledwie 50 pierwszych komputerów autorstwa Jobsa, jednakże bez dokumentacji. Prawie milion dolarów była w stanie zapłacić organizacja Henry Ford z Patricią Mooradian na czele, która obecnie w swoich zbiorach ma aż 26 mln różnych obiektów kolekcjonerskich.

Nieodpowiednia aukcja, nieodpowiedni dom aukcyjny

Trudno stwierdzić, dlaczego The Ricketts’ Apple-1 Personal Computer, mimo swojej niezaprzeczalnej unikatowości, mimo ogromnego zainteresowania ze strony kolekcjonerów, nie przekroczył wartości szacowanej, co zwykle ma miejsce, gdy przedmiot jest tak rzadki. Prawdopodobną przyczyną może być sprzedaż poprzez nieodpowiedni dom aukcyjny i podczas nieodpowiedniej aukcji. Liderem na rynku światowym w odniesieniu do przedmiotów kolekcjonerskich jest nie Christie’s czy Sotheby’s, ale właśnie Bonhams, gdzie aukcje są tematycznie prezentowane zainteresowanym. Nadzwyczajna Aukcja w Christie’s to miszmasz i zlepek niepasujących do siebie rzeźb, antyków, zegarów oraz… jeden z pierwszych komputerów Steve’a Jobsa. Możliwe, że wielu zainteresowanych po prostu go przeoczyło…

Fot. The Ricketts Apple-1 Personal Computer, Palo Alto, 1976, źródło: Christie’s

Karolina Przybylińska

Portal Rynek i Sztuka