Ostrale’O15: startuje nowa edycja przeglądu sztuki w Dreźnie

Międzynarodowy przegląd aktualnej produkcji artystycznej „Ostrale” odbywa się w Dreźnie od 2007 roku. Jego tegoroczna odsłona rozpocznie się 10 lipca. Jak informują organizatorzy będzie można zobaczyć prace zarówno młodych, jak i renomowanych artystów z ponad 30 krajów. To coroczne wydarzenie zostało określone przez Deutschlandradio Kultur jako „Documenta wschodu”.

Sceptycy kwitują powyższe stwierdzenie słowami, że porównanie jest adekwatne raczej w stosunku do aspiracji, a nie do bieżącej sytuacji tego przeglądu. Nie można jednak zaprzeczyć, że „Ostrale” ugruntowuje swoją pozycję i staje się, po Documenta w Kassel i Berlin Biennale najważniejszym przeglądem międzynarodowej sztuki w Niemczech o niekomercyjnym charakterze.

„Handle with care” – tak brzmi temat przewodni dziewiątej edycji festiwalu, którego jednym z kuratorów w tym roku jest Mirosław Jasiński, dyrektor Galerii Miejskiej we Wrocławiu. Ten historyk sztuki zarysowując profil wystawy odniósł się do aktualnej sytuacji w Europie, głębokich przemian politycznych i narastających konfliktów, min. wojny na Ukrainie. Podkreślił rolę uważności i dbałości jako postawy względem otoczenia, ludzi i przyrody. Organizatorzy wystawy zwracają uwagę na poważne klimatyczne i demograficzne zmiany, wyniszczające procesy, w które ludzkość jest uwikłana. To właśnie w sztuce widzą możliwość skonfrontowania publiczności z tymi zagadnieniami. Wyżej wymienione problemy wyznaczają wątki głównej wystawy w ramach „Ostrale”.

Michael Goller: Autistisches Experiment

Organizatorzy postawili sobie również za cel stworzenie platformy dla artystów z Saksonii i z sąsiednich państw. Zaplanowane zostały pobyty twórcze na terenie „Ostrale” min. dla artystów z Galerii Miejskiej we Wrocławiu. Kooperację ma dodatkowo ułatwić cykl wystaw „Out of Ostrale” w innych miastach. Oprócz forum dla sztuki z Europy Środkowo-Wschodniej postanowiono w ramach ekspozycji „The African Tree” nakreślić zagadnienia jakimi zajmuje się współczesna sztuka Afryki Północnej, Centralnej i Zachodniej. Celem tej wystawy jest próba określenia pozycji tworców z peryferiów w zglobalizowanej, lecz nadal postkolonialnej rzeczywistości. Do tematów interesujących dla realizatorów „Ostrale” nalezą też Graffiti i Urban Art – poruszone zostaną takie problemy jak rola sztuki ulicy we współczesnych miastach i wpływ komercjalizacji tej twórczości na nią samą. Punktem wyjścia do dyskusji na ten temat będzie seria wydarzeń odbywających się 11 i 12 lipca.

Artyści mogą wziąć udział w „Ostrale” na specjalne zaproszenie kuratorów, jak również mają możliwość ubiegać się o nie w ramach rozpisanego konkursu. Chęć pokazania swoich prac na wystawie zgłosiło w tym roku ponad 630 artystów z całego świata. W skład komisji wybierającej kandydatów w dwuetapowym procesie rekrutacji weszli: Sybille Nütt – drezdeńska galerzystka, – Andrea Hilger – kierowniczka i założycielka „Ostrale”, Mirosław Jasiński, Dyrektor Galerii Miejskiej we Wrocławiu, Harro Schmidt, Dyrektor Kunsthalle Faust w Hannoverze i Lydeke Schakel, kierowniczka galerii Devearts z Holandii.

Michael Goller: Autistisches Experiment

„Ostrale” odbywa się od samego początku na terenie zabytkowego kompleksu dawnej ubojni miejskiej. To założenie architektoniczne o charakterze wioski zaprojektowane zostało w pierwszym dziesięcioleciu XX wieku. Położone jest na polach Ostragehege. Okolica ta znana miedzy innymi z obrazów Caspara Davida Friedricha była kiedyś parkiem krajobrazowym. Od 1999 roku postindustrialne zabudowania ubojni wykorzystywane są jako przestrzenie wystawowe. W zależności od potrzeb kuratorów adaptuje się poszczególne budynki. Dysponowanie ogromną przestrzenią stwarza szczególnie korzystne warunki do prezentacji environments i instalacji. Zabudowania pozostają nadal niezrewitalizowane, dalekie od ascetycznej estetki White Cubu. Nadaje to miejscu wyrazisty, wyjątkowy, charakter i stanowi sprzeciw wobec sposobu ekspozycji wywodzącego się z tradycji modernizmu. Pozostawienie przestrzeni w takiej formie dodatkowo przyczynia się do podkreślania tożsamości miejsca i otwiera zaskakujące możliwości prezentacji prac. Surowy charakter pomieszczeń zachęca do eksperymentów w sposobie prezentacji instalacji przestrzennych, ale również malarstwa i fotografii. Moje zaskoczenie, jeśli chodzi o praktykę ekspozycyjną wzbudziła praca Michaela Gollera pt. „Autistisches Experiment” (tłum. autorki tekstu „Autystyczny eksperyment”) pokazana na „Ostrale” w 2011 roku. Utrzymane w tonacjach szarości abstrakcyjne płótna tego artysty korespondowały ze ścianami, w taki sposób, że kontekst stał się przedłużeniem obrazów. Podobne wrażenie można było odnieść oglądając zakomponowanie fotografii Klausa Frahma z serii „Julia X” przedstawiające podpisy turystów w mieście Romea i Julii (ilustracja w galerii poniżej).

Wiele obiektów powstało jako tzw. Site specific w odniesieniu do wyglądu miejsca lub historii regionu. Np. do miśnieńskiej porcelany, jak można było zobaczyć w instalacji Sophii Hadjipapa-Gee „Meissen Rocks” – (tłum. autorki tekstu „Miśnieńskie skały) przedstawiające wyroby z porcelany o wielkości i kształcie głazu z ornamentem w stylu znanym z Miśni. W poprzednich latach odwoływano się do tematyki cielesności i śmiertelności, która była związana z tym miejscem. Można odnieść wrażenie, ze dotychczasowe wystawy planowane były w taki sposób, by zainicjować dialog pomiędzy poszczególnymi pracami, tworząc dzięki temu nowe znaczenia.

Poniżej w galerii zdjęć prezentujemy prace w nadchodzącej edycji wystawy.

„Ostrale” umożliwia zaprezentowanie szerszej publiczności twórczości wielu artystów, którzy dopiero próbują zaistnieć. Udział w tym przeglądzie nie jest, tak jak to często zdarza się w przypadku Documenta potwierdzeniem sukcesu, lecz stwarza możliwość zostania zauważonym.

Strategia kuratorów opiera się na próbie przyciągnięcia publiczności interesującymi pracami i efektownymi pomysłami na ich prezentację. Organizatorzy rezygnują z szafowania wielkimi nazwiskami. Być może w tym należy się dopatrywać tak nikłej obecności „Ostrale” w pismach fachowych i prasie ponadregionalnej.

Ostrale ’O15 Drezno, pod adresem: Messering 8, potrwają od 10 lipca do 27 września 2015 r.

Maria Franecka, red.

Fot. (góra) Ubiegłoroczna edycja Ostrale, Instalacja autorstwa Axela Schwepp, Strahlen 2014, autor zdjęcia: Anja Hebrank

Portal Rynekisztuka.pl