Brexit a abstrakcja. Estetyczne preferencje są odzwierciedleniem politycznych skłonności

Czy preferencje artystyczne mogą zdradzić Twoją niechęć do Europy? Nowe badanie angielskich naukowców głosi, że różnice pomiędzy zwolennikami i przeciwnikami partycypacji w Unii Europejskiej, poza poglądami politycznymi, obejmują również poczucie estetyki.

Tematem zajęli się dociekliwi socjologowie z Uniwersytetu Oksfordzkiego. Naukowcy przeprowadzili badania na tysiącach osób, które wzięły udział w brytyjskim referendum, w sprawie opuszczenia Unii Europejskiej w 2016 roku. Respondenci zostali poproszeni o wybranie swoich ulubionych obrazów, spośród czterech par dzieł sztuki, gdzie w każdej z nich zawierało się dzieło, określane jako „realistyczne” (w tym artystów takich jak Thomas Kinkad czy Michael Klein) oraz „abstrakcyjne” (w tym Francis Bacon, David Hockney i Mark Rothko). Według badaczy, zwolennicy Brexitu znacznie częściej wskazywali na prace z nurtu realistycznego, niż ich abstrakcyjnych polemistów.

Wszystkie obserwacje i wnioski jakie wynikły z powyższego eksperymentu zawarły się w artykule opublikowanym na łamach „The British Journal of Sociology”, pod dosłownym tytułem „Skłonności do sztuki realistycznej zwiastują poparcie dla Brexitu”. Wynika z niego, że Ci, których wybór padł na wszystkie cztery realistyczne dzieła, byli o 15 do 20 procent bardziej skłonni poprzeć referendum na „tak”, niż Ci, którzy wybrali tylko jeden z tej grupy obrazów (lub nie wybrali żadnego z nich).

Rezultat był porównywalny do różnicy w poparciu opuszczenia Unii, wśród osób z wyższym wykształceniem i bez niego oraz był odporny na ideologiczne wpływy płynące z partii wspieranej przez respondenta. Orientacja na sztukę realistyczną jest silnym wyznacznikiem wsparcia dla opuszczenia Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię – wspomniano w artykule.

W podsumowaniu zasugerowano również, że przyczyny odmiennych gustów Brytyjczyków, można szukać także w głęboko zakorzenionych społecznie konserwatyzmach. Jeden z nich głosi, że obrazy abstrakcyjne mają mierną wartość, ponieważ ich autorom przypisuje się mniejszy zasób umiejętności lub lichy wysiłek włożony w powstanie dzieła. Najnowsze badania wskazują także, że osoby o skłonnościach konserwatywnych wykazują większą awersję do nurtu pattern deviancy, przykładowo, mniej prawdopodobne jest, że opiszą prawie okrągły kształt, jako koło, szukając w nim cech bardziej realistycznych.

Badacze zaproponowali także alternatywą, lecz jakże oczywistą teorię głoszącą, ze różnice pomiędzy zwolennikami, a przeciwnikami Brexitu, mogą wynikać ze środowiska w jakim przebywają. I tak, opisując zwolenników pozostania w Unii – sympatia do sztuki abstrakcyjnej ma pozytywne konotacje, takie jak kosmopolityzm, intelektualne wyrafinowanie i otwartość.

il. góra: David Hockney, Chairs, 2014 r.

PS