15 mln zł za portret córki Jana Matejki
14.12.2022
Aktualności, Domy aukcyjne w Polsce, Polska: aukcje, Rekordy aukcyjne

“Portret córki Heleny z krogulcem” Jana Matejki osiągnął wczoraj 15 mln złotych (z opłatą aukcyjną), co czyni obraz drugim najdroższym dziełem sztuki sprzedanym na aukcji w Polsce.
Niecały tydzień temu praca „Rzeczywistość” Jacka Malczewskiego została wylicytowana (warunkowo) za ponad 20 mln złotych. Zaledwie kilka dni później (13 grudnia 2022 roku) na wieczornej aukcji Polswiss Art pojawił się portret córki Jana Matejki od 2007 roku przebywający w kolekcji prywatnej. Mierzące 115,5 cm na 72 cm dzieło przebiło górną estymację w wysokości 10 mln złotych, osiągając 12,6 mln złotych, co po doliczeniu opłaty aukcyjnej dało ponad 15 mln złotych.
“W 2017 roku, polski rynek sztuki żył sprzedażą obrazu Jana Matejki “Zabicie Wapowskiego w czasie koronacji Henryka Walezego”. Wszystkie media jednoznacznie określiły, że będzie to absolutny rekord aukcyjny. Obraz uważany za zaginiony, został bowiem odnaleziony po kilkudziesięciu latach w Argentynie. Kiedy trafił na aukcję, oczy całej Polski zwrócone były na rynek sztuki. Jakież było zdziwienie, wręcz fascynacja, kiedy dzieło osiągnęło kwotę prawie 4 mln złotych. Był to wówczas bezprecedensowy rekord na polskim rynku sztuki. Minęło pięć lat. Zwróćmy uwagę, co dzieje się teraz – podobne obrazy osiągają dzisiaj kwoty kilkunastu mln złotych. Niech wczorajszy wynik świadczy o dynamice rynku sztuki i przemianach jakim on podlega.” – Roman Kaczkowski, specjalista rynku sztuki

Jan Matejko, “Portret córki Heleny z krogulcem”, 1882-1883, olej na desce | fot. Polswiss Art
Historia malowidła związana była z trudną sytuacją rodzinną Matejki, którego żona Teodora cierpiała na problemy psychiczne i w 1882 roku została wysłana na leczenie. Aby utrzymać czwórkę dzieci, artysta wraz z najstarszym synem udał się do Wiednia. Po powrocie, stworzył portrety pozostałej trójce. Tak powstał “Portret córki Heleny z krogulcem” ewokujący atmosferę baśniowości.
“Ja wiem (…), że ona nie będzie w świecie bardzo szczęśliwą, jest małomówną i nie lubiącą wynurzać się; nikt nie zgadnie, co ona czuje lub umie, a umie i czuje dość wiele; na niej ludzie nie poznają się i nie ocenią jej, jak należy.” – Jan Matejko o córce Helenie
Oprócz dzieła Matejki, na wczorajszej aukcji pojawiły się obrazy m.in. Leona Wyczółkowskiego, Maksymiliana Gierymskiego, Jacka Malczewskiego, Wojciecha Fangora czy Tadeusza Kantora, a wszystkie kwoty sprzedaży prac wymienionych artystów przekroczyły milion złotych.
M.M.
Cytat:
Za: Gorzkowski M., Jan Matejko. Epoka lat jego najmłodszych, wyjątki z dziennika prowadzonego w ciągu lat siedemnastu, Kraków 1895, s. 131