Paryż, Wiedeń, a może Berlin? Co roku muzea w znanych miastach przygotowują program ciekawych wydarzeń, które warto zobaczyć. Przedstawiamy listę 10 najciekawszych (naszym zdaniem) wystaw europejskich zaplanowanych na nadchodzące miesiące roku 2023. W programie Hilma af Klint z Pietem Mondrianem, Alex Katz, duet Basquiat & Warhol czy największa do tej pory ekspozycja obrazów Vermeera w historii.

Avant l’orage (Before the Storm), Bourse de Commerce, Paryż

Bourse de Commerce jest jedną z trzech instytucji prezentujących kolekcję sztuki współczesnej Francoisa Pinaulta, na którą składa się ok. 10 tys. obiektów. Paryskie muzeum znane jest z promowania początkujących artystów, a także otwartości na mniej oczywiste media i nowe technologie. Tematem najnowszej wystawy zbiorowej jest kryzys klimatyczny. Zmiany i zagrożenia jakie obserwują artyści, skłaniają do tworzenia rozmaitych ekosystemów twórczych, mieszczących w sobie niepokoje związane z aktualnymi problemami. Na ekspozycji pojawią się również dzieła dotykające tematu natury i cykliczności nieżyjących już twórców, czego przykładem może być obraz “Koronacja Sesostrisa” Cy’a Twombly’ego czy dwie prace Aliny Szapocznikow z 1970 roku – “Rzeźba – lampa IX” i “Rzeźba – lampa XII”.

– od 8 lutego do 11 września 2023

Vermeer, Rijksmuseum, Amsterdam

Johannes Vermeer, “Dziewczyna z perłą”, ok. 1665. źródło: Wikipedia.org

Ze względu na małą ilość pozostawionych prac, wystawy monograficzne Johannesa Vermeera należą do rzadkości. Tym bardziej nie dziwi zainteresowanie nadchodzącą ekspozycją w Rijksmuseum, na której pojawi się większość z zachowanych dzieł artysty – w tym słynna “Dziewczyna z perłą” czy “Mleczarka”. Jest to największa do tej pory prezentacja dzieł holenderskiego mistrza. Wydarzenie cieszy się rekordową popularnością – już miesiąc przed otwarciem wystawy sprzedano ponad sto tysięcy biletów.

– od 10 lutego do 4 czerwca 2023

Alex Katz – Cool Painting, Muzeum Albertina, Wiedeń

7 marca rozpocznie się wystawa monograficzna Alexa Katza, który (w wieku 95 lat) mając za sobą osiem dekad działalności artystycznej, maluje niezmiennie każdego dnia. Amerykański malarz rozwinął unikalny styl charakteryzujący się żywym kolorem połączonym z elegancką powściągliwością. Jak powiedział w jednym z wywiadów – „wieczność istnieje w minutach absolutnej świadomości” (1). To właśnie codzienna obecność i przedstawianie ulotnej rzeczywistości, stanowi oś twórczych poszukiwań artysty.

– od 07 marca do 4 czerwca 2023

© Alex Katz, „Ulla in Black Hat”, 2010, olej na płótnie, 152.4 x 213.4 cm (60 x 84 in). AKZ 1431

Basquiat x Warhol. Painting 4 Hands, Fundacja Louis Vuitton, Paryż

© Fundacja Louis Vuitton, Paryż, 2022, zdj. Maria Majchrowska, rynekisztuka.pl

Monumentalna architektura i fenomenalna kolekcja – Muzeum Fundacji Louis Vuitton nie bez powodu przyciąga rocznie ponad milion osób. Zaplanowana na kwiecień wystawa zaprezentuje owoce współpracy artystycznej Basquiata i Warhola. Twórcy należący obecnie do kanonu sztuki współczesnej w latach 1984-85 namalowali razem około 160 obrazów, z których połowę będzie można podziwiać na wystawie w Paryżu. Oprócz dzieł stworzonych “na cztery ręce” ekspozycja obejmie także indywidualne realizacje oraz prace innych, nowojorskich twórców działających w latach 80. (m.in. Keitha Haringa czy Jenny Holzer).

– od 5 kwietnia do 28 sierpnia 2023

Hilma af Klint & Piet Mondrian, Tate Modern, Londyn

Na nadchodzącej wystawie w Muzeum Tate Modern, pojawi się twórczość dwóch artystów abstrakcyjnych, którzy (mimo, że nigdy się nie poznali) mają ze sobą wiele wspólnego. Jak podkreśla Muzeum Tate Modern, podobnie jak mistyczne prace Hilmy af Klint, tak i minimalistyczne figury Pieta Mondriana łączy zamiłowanie do przyrody i pragnienie zrozumienia natury świata. Zarówno holenderski malarz, jak i szwedzka artystka, wykazywali zainteresowanie teozofią. Mondrian – zafascynowany poszukiwaniem jak najczystszej formy – starał się dotrzeć do esencji twórczej poprzez redukcję niepotrzebnych barw. Af Klint – praktykując rysunek automatyczny i pełniąc na spotkaniach spirytystycznych rolę medium – stworzyła obraz abstrakcyjny cztery lata przed przyjętym początkiem abstrakcjonizmu. Nadchodząca wystawa w Tate Modern stanowi połączenie dwóch światów, w których geometryczne kształty naładowane są energią duchowych poszukiwań.

– od 20 kwietnia do 3 września 2023

Secessions. Klimt, Stuck, Liebermann, Alte Nationalgalerie, Berlin

Myśląc o początkach secesji, nie sposób pominąć jednego z jej najznamienitszych przedstawicieli – Gustava Klimta. Nurt stojący w opozycji do ówczesnego akademizmu rozwijał się jednak w wielu innych miejscach, a do jego przedstawicieli w Niemczech należeli m.in. Franz von Stuck i Max Liebermann. Zaplanowana na koniec czerwca wystawa w berlińskim muzeum oprócz 50 prac Klimta przedstawi także dzieła innych, znaczących twórców i twórczyń, mających wpływ na rozwój secesji.

– od 23 czerwca do 22 października 2023

Gustav Klimt, Pallas Atena, detal, 1898 © Birgit und Peter Kainz, Wien Museum

Yayoi Kusama: You, Me and the Balloons, Factory International, Manchester

93-letnia Yayoi Kusama należy do najważniejszych artystek współczesnych i mimo trwającej niemal osiem dekad aktywności twórczej – nie zwalnia tempa. W 2021 roku (z okazji wystawy retrospektywnej w Gropius Bau) przygotowała gigantyczną, różową instalację wypełniającą atrium berlińskiego muzeum. Podobną realizację, tym razem w kolorze pomarańczowym, zaprezentuje na nadchodzącej wystawie w Manchesterze. Oprócz instalacji dopasowanej do przestrzeni Factory International, miłośnicy japońskiej artystki będą mieli okazję do zapoznania się z innymi, monumentalnymi pracami powstałymi na przestrzeni ostatnich kilku dekad.

– od 29 czerwca do 28 sierpnia 2023

Edvard Munch, Berlinische Galerie, Berlin

Dla autora “Krzyku” Berlin stanowił centrum rozwoju kariery artystycznej, gdzie na przestrzeni czterech dekad zaprezentował swoje prace aż 65 razy. Pierwsza wystawa indywidualna w 1892 roku wywoła jednak sporo zamieszania i ze względu na spolaryzowane opinie na temat norweskiego malarza – została przerwana. Mimo trudnych początków, Edvard Munch wywarł znaczący wpływ na berlińskie środowisko artystyczne, z którym wiązała się duża część jego obecności na rynku sztuki. Nadchodząca wystawa w Berlinische Galerie zaprezentuje aż 80 prac norweskiego artysty w towarzystwie dzieł innych, wpływowych twórców epoki.

– od 15 września do 22 stycznia 2024

Edvard Munch, Czerwień i biel, 1899–19, fot. © MUNCH, Oslo / Halvor Bjørngård

Marina Abramović, Royal Academy, Londyn

“Doświadczyłam wolności absolutnej – czułam, że moje ciało nie zna ograniczeń, że ból nie ma znaczenia, że wszystko przestało się liczyć – i to mnie odurzyło” (2) – tak Marina Abramowić opisywała jeden z początkowych performansów. Dzisiaj, po pięćdziesięciu latach aktywności twórczej, uważana jest za ikonę tej formy ekspresji artystycznej. Royal Academy w Londynie zaprezentuje zarówno prace z przeszłości (odtworzone przez innych performerów), jak i nowe realizacje przygotowane z okazji pierwszej tak dużej wystawy retrospektywnej artystki w Wielkiej Brytanii.

– od 15 września do 10 grudnia 2023

Maria Majchrowska

Cytaty:
1) Welcome to Alex Katz: Gathering: www.guggenheim.org/audio/playlist/welcome-to-alex-katz-gathering (dostęp: 25.01.2023)
2) [Marina Abramović, Pokonać Mur. Wspomnienia, Poznań 2018, str.74]